بررسی اثر ویتامین های d و e بر میزان تکثیر و تمایز سلول های پیش ساز عصبی مشتق از سلول های بنیادی پرتوان القایی انسانی

سلول های پیش ساز عصبی سلول هایی پر توان و خودنوزا هستند. این سلول ها در دو ناحیه زیر بطنی و ژیروس دندانه دار هیپوکمپ وجود دارند. یکی از استراتژی ها برای درمان بیماری های نورودژنراتیو تحریک تکثیر، مهاجرت و تمایز این سلول ها برای درمان بیماری می باشد. مطالعه اثر ویتامین های d3 و eبر موش های مدل شده برای بیماری اسکلروز متعدد نشان داد که تزریق این ویتامین ها موجب کند شدن روند دمیلیناسیون و تسریع روند رمیلیناسیون می شود. بر همین اساس ما اثر این ویتامین ها را بر سلول های پیش ساز عصب در محیط invitro مورد بررسی قرار دادیم. این مطالعه روی سلول های پیش-ساز عصبی و پیش ساز الیگودندروسیت مشتق از سلولهای پرتوان القایی انسان انجام شد. برای بررسی میزان تکثیر از آزمون mtt استفاده شد. میزان تمایز به الیگودندروسیت، آستروسیت و عصب با کمک ایمنوسیتوشیمی بر علیه آنتی ژنهای o4، map2 و gfap انجام شد. برای مطالعه نقش مسیرهای سیگنالینگ pi3k/akt،src kinase و mapk/erk به ترتیب از مهارگرهای ly294002، pp2 و u0126 در محیط کشت تکثیری استفاده شد. نتایج نشان داد که ویتامین e موجب افزایش تکثیر سلول های پیش ساز عصبی می شوند و این اثر وابسته به دوز است. مطالعه مسیر سیگنالینگ مورد اثر این ویتامین ها بر تکثیر سلول های پیش ساز عصبی نشان داد که ویتامین e از طریق مسیر سیگنالینگ pi3k/aktو src-kinase موجب تکثیر این سلول ها می شود. اعمال ویتامین d3 با غلظت100 نانومولار در محیط تمایزی فاقد فاکتورهای رشد بر سلول های پیش ساز عصبی نشان داد که این ویتامین بیان پروتئین هایmap2 و gfap را در این گروه از سلول ها نسبت به گروه کنترل کاهش می دهد و مانع تمایز می شود. با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که استفاده از این دو ویتامین به عنوان درمان مکمل در بیماران اسکلروز متعدد علاوه بر اثرات آنتی اکسیدانی در تحریک تکثیر سلول های درونزاد پیش ساز عصب مغز نیز نقش مثبت خواهند داشت.